Leven en werken in dialoog betekent dat we een goede balans vinden tussen ‚bij onszelf zijn’ en ‚verbonden met anderen en de wereld om ons heen’. Balans hierin houdt ons fysiek en mentaal gezond. 

In deze opleiding systemisch-dialogisch werken voor zorgprofessionals maak je kennis met een diepe integratie van dialogisch en systemisch werk met opstellingen, 

Systeemopstellingen zijn een krachtig instrument om relatiestructuren zichtbaar en voelbaar te maken. Ze bieden de mogelijkheid, om onze waarneming over deze relatiestructuren te verdiepen en te verfijnen. Systeemopstellingen dialogisch te begeleiden, betekent expliciet de principes van gelijkwaardigheid, respect, samen denken, diep luisteren en spreken vanuit het hart te belichamen als begeleider. 

Voor wie?

·       Zorgprofessionals die hun eigen persoonlijke ontwikkeling en hun systemische waarneming willen verdiepen;

·       Zorgprofessionals die opstellingen, in een klein formaat, op een manier willen begeleiden, die gebaseerd is op gelijkwaardigheid, respect, samen waarnemen, leren en met elkaar het nieuwe ontdekken;

·       Therapeuten, paramedici, begeleiders, coaches, pedagogen, die bereid zijn te reflecteren op hun begeleiding en dit willen uitbreiden met systemisch werken vanuit een dialogische houding;  

Doelstellingen

 De oefenvormen zijn erop gericht om:

      · Present te zijn in het hier en nu, in contact met je lichaam, je eigenwaarneming, je eigen kern

   * · Te oefenen in open luisteren, open en authentiek spreken, gelijkwaardigheid in contact

      ·  Bewust te worden van de werking van ons denken 

      ·  Relatiekwaliteit te verdiepen en beweeglijkheid van relaties vergroten

      · Je eigen plek in verschillende systemen te ervaren en daarbij horende dynamieken te herkennen.

      ·  Korte opstellingen zelf op dialogische wijze te begeleiden, in individuele settings en in groepen, met èn     zonder representanten

      ·  Systemisch-dialogische coachingsgesprekken te voeren

      ·  Systemisch-dialogisch werk bij intervisie en supervisie in te zetten

      · Dialogische werkvormen te gebruiken in zowel groepswerk als individuele settings.

Data  16,5 opleidingsdagen:

18-19-20 mei 2025 en 22 juni 2026                              

31 augustus en 1 september 2026

5-6-7 oktober 2026 

2-3 november 2026

1-2-3 december 2026 

18-19-20 januari 2027

Docenten:  Brenda Zwinkels en Iris Hettema        

Accreditatie:  Accreditatie wordt aangevraagd bij ADAP voor logopedisten, diëtisten en ergotherapeuten. 

Module 1 (Basiscursus 'Werken met Tafelopstellingen') is geaccrediteerd en is ook los te volgen. Deelname aan module 1 is nodig om door te kunnen stromen in de Jaaropleiding. 

Investering: €4995,- (16,5 dagen) 

Of als je de basiscursus al eerder hebt gevolgd:  €4350,- (13 dagen) .

Minimum aantal deelnemers: 8 

Maximum aantal deelnemers: 14

Locatie: Katwijk aan Zee -een prachtige locatie met uitzicht op zee, heerlijke lunch en goede koffie.

Davotes is een geregistreerd opleidingsinstituut bij het CRKBO en daarmee vrijgesteld van BTW.

Docenten

Opbouw

18-19-20 mei en 22 juni 2026

Module 1: Werken met Tafelopstellingen

31 augustus en 1 september 2026

Module 2: Autonomie & Afhankelijkheid  

5-6-7 oktober 2026

Module 3: Leven in relatie

2-3 november 2026

Module 4: De wijsheid van symptomen

 1-2-3 december 2026  

Module 5: De kunst van het helpen

18-19-20 januari 2027 

Module 6:  Praktijk & Integratie 

Programma

Module 1: Werken met tafelopstellingen

Deze dagen zijn gericht op het leren toepassen van kleine opstellingsformaten met houten figuren en bodem-ankers in het werken met cliënten. Je leert hoe je samen met de cliënt in de individuele setting kunt onderzoeken welke plek de klacht inneemt voor de cliënt of voor ouders van de cliënt. Deze module is praktisch en direct toepasbaar in jouw werksetting. De inhoud van deze cursus vormt de basis waar we in de Jaaropleiding op doorpakken en verdieping in aanbrengen. Deze module is los te volgen.

!! Mocht je deze basiscursus al bij Davotes gevolgd, dan krijg je vrijstelling. Heb je elders ervaring opgedaan in het werken met tafelopstellingen, laat het dan weten. In overleg kan gekeken worden of je voldoende voorkennis hebt om in module 2 in te stromen van de Jaaropleiding.

Module 2: Autonomie & Afhankelijkheid

In deze module staat het thema autonomie en afhankelijkheid centraal;

Gezonde professionele nabijheid vraagt dat je stevig bij jezelf blijft (autonomie) én tegelijkertijd werkelijk afgestemd bent op de ander (verbondenheid). Deze balans is niet alleen de basis voor een gezonde relatie met cliënten en collega’s, maar ook voor de relatie met jezelf.

Verandering en groei begint bij het vermogen om bij jezelf en tegelijkertijd verbonden met anderen te zijn. 

We bouwen voort op de basiscursus en maakt een begin met het leren kennen van familiedynamieken.

 We werpen een eerste blik op de wijze waarop kinderen in hun loyaliteit aan hun ouders en de geschiedenis van de familie bepaalde thema’s op zich nemen, en specifieke patronen ontwikkelen, die bepalend is voor de ontwikkeling van hun gevoelsleven.

 We leren werken met een genogram om familiedynamiek in beeld te brengen en oefenen de manier van vragen stellen en het observeren, die aan het maken van een opstelling vooraf gaat.

 In deze module oefenen we ook hoe we meer met representatie in opstellingen kunnen werken, ook als we individueel werken. We bekijken vervolgens verschillende  kleine opstellingsformaten, die we goed voor onszelf, maar ook in het werk met individuele cliënten en groepen kunnen gebruiken.

Module 3: Leven in relatie 

Wat betekent het om werkelijk in relatie te leven?

De manier waarop we contact maken met anderen – cliënten, collega’s, maar ook met onszelf – is bepalend voor onze gezondheid, ontwikkeling en professionele impact.

In deze module onderzoeken we hoe je nabij kunt zijn aan de ander, zonder jezelf te verliezen. Hoe je grenzen herkent en bewaakt, ook als je gewend bent vooral te zorgen voor de ander of je eigen behoeften opzij te zetten. Want pas wanneer je stevig bij jezelf aanwezig bent, kun je ook écht verbonden zijn met de ander.

Met behulp van systemisch-dialogisch werk maak je zichtbaar hoe patronen en verstrikkingen een rol spelen in relaties. Je ontdekt welke innerlijke beelden jou sturen in het contact met de ander, en hoe je die beelden kunt herzien of loslaten. Zo ontstaat ruimte om vrijer, autonomer en krachtiger in relatie te staan – zowel persoonlijk als professioneel.

We oefenen met het voeren van een dialogisch voorgesprek, het uitkiezen en opstellen van representanten en het begeleiden vanuit een dialogische houding.

Vanuit aanwezigheid en bewustzijn betekenisvolle verbinding creëren – zonder dat dit je uitput.

Module 4: De wijsheid van symptomen

Symptomen – lichamelijk, psychisch of relationeel – zijn vaak meer dan alleen een probleem dat opgelost moet worden. Ze zijn signalen, richtingaanwijzers die ons iets vertellen over de onderstroom waarin we leven en werken.

In deze module leer je kijken voorbij de klacht aan de oppervlakte. Je onderzoekt wat een symptoom zichtbaar maakt over de balans in het relationele veld – of dat nu gaat om familie, werk of innerlijke dynamieken. Door symptomen systemisch en dialogisch te benaderen, ontstaat ruimte voor nieuwe betekenis en beweging.

We werken met dialogische opstellingsvormen waarin symptomen belichaamd worden door representanten. Zo wordt voelbaar wat zich niet in woorden laat uitdrukken. Deze manier van werken ondersteunt cliënten (en jezelf) om een andere relatie tot het symptoom te ontwikkelen, waardoor de voedingsbodem voor genezing en verandering sterker wordt.

We oefenen met:

- het verkennen van de klacht als richtingaanwijzer,

- het begeleiden van kleine symptoomopstellingen vanuit een dialogische houding,

- het onderzoeken van je eigen reacties en beelden rondom symptomen.

 Het doel is niet om symptomen ‘weg te maken’, maar om te leren luisteren naar de wijsheid die erin besloten ligt.

Module 5: De kunst van het helpen

Helpen is een kunst. In de zorg is het vaak vanzelfsprekend om te geven, te zorgen of oplossingen aan te reiken. Maar echt helpend zijn vraagt iets anders: kun je ruimte scheppen waarin de ander zelf stappen kan zetten?

In deze module onderzoek je je eigen helperspatronen: neigingen om te veel te dragen, te redden of juist afstand te nemen. Vaak zijn dit onbewuste patronen die hun wortels hebben in je eigen geschiedenis. Het systemisch-dialogisch perspectief maakt deze zichtbaar en biedt ruimte om er vrijer mee om te gaan.

Met dialogische opstellingen ervaar je hoe je positie als helper invloed heeft op de beweging van de ander. Je ontdekt:

- Hoe je nabij kunt zijn zonder over te nemen.

- Welke plek jouw helpen werkelijk kracht geeft.

- Hoe je goed voor jezelf zorgt, terwijl je beschikbaar blijft voor de ander.

Daarnaast werken we met supervisieopstellingen, waarin je praktijkvragen onderzoekt in dialoog en leert zien welke onderstroom meespeelt in je manier van begeleiden.

 Zo ontwikkel je de kunst van het helpen: een manier van ondersteunen die voedend is – voor je cliënt én voor jezelf.

Module 6: Praktijk & Integratie

In deze slotmodule komt alles samen wat je in de opleiding hebt geleerd en geoefend. Het gaat om integratie van inzichten, vaardigheden en houding in jouw eigen professionele praktijk.

De eindopdracht vormt hierbij een belangrijk onderdeel: je reflecteert op je eigen ontwikkeling, op de weg die je hebt afgelegd, en op hoe je systemisch-dialogisch werken concreet hebt toegepast. Zo wordt zichtbaar wat je hebt geïntegreerd en waar je nog verder in wilt groeien.

Tijdens de gezamenlijke dagen is er ruimte om:

- Je eindopdracht of eindproject te presenteren.

- Zelf een opstelling te begeleiden (optioneel).

- Te reflecteren met de groep op de eigen leerweg en de waarde van systemisch-dialogisch werken in jouw context.

Deze module is niet alleen een afronding, maar ook een bekrachtiging: je verbindt je leerervaringen met jouw professionele identiteit.

Studiebelasting:

Het gehele leertraject omvat 16,5 scholingsdagen , in totaal  116 contacturen.  De zelfstudie zal zo’n 34 uur bedragen. Het boek 'In Dialoog van Kees Voorberg en Eelco de Geus is verplichte literatuur. Aanvullend is er een lijst opgesteld met aanbevolen literatuur, Tussen de modules door komen deelnemers vier keer bij elkaar voor intervisie. 

Toetsingsmodel bij de opleiding: 

Bij de jaaropleiding hoort een zelf te kiezen eindproject, waarbij de deelnemer reflecteert op de eigen ontwikkeling tijdens het toepassen van het opstellingenwerk op dialogische wijze. Ook is deelname aan vier intervisiebijeenkomsten nodig om genoeg reflectie-mogelijkheden te creëren.

In dialoog met de andere deelnemers en de begeleiders wordt dit verslag gepresenteerd en dialogisch gereflecteerd;  de deelnemer ontvangt feedback in de cirkel, als criterium voor certificering.

Bij aanmelding plannen we een intake-gesprek en vragen we naar je motivatie en je leerwensen. Zo kunnen we met elkaar afstemmen of dit traject voor jou passend is en aansluit bij jouw behoeften. 

Dit is de locatie waar de Jaaropleiding wordt gegeven: aan het strand in Katwijk aan Zee!

De jaaropleiding bestaat uit 6 modules.  

1         Werken met Tafelopstellingen

2         Autonomie & Afhankelijkheid

3         Leven in Relatie 

4         De wijsheid van symptomen

5         De kunst van het helpen

6         Praktijk & Integratie

 We krijgen regelmatig vragen over dit traject, die we hier beantwoorden.  Hier zijn tot nu toe de meest voorkomende: 

 1.    Wat zijn de criteria om aan het gehele traject mee te kunnen doen?

Belangrijk is dat je met mensen werkt resp. wilt werken en een basisopleiding als hulpverlener, coach, therapeut in de gezondheidszorg.

Belangrijk is dat je voldoende persoonlijk werk hebt gedaan, zodat je goed zelf verantwoordelijk voor je eigen persoonlijke thema’s kunt blijven.

In deze opleiding staat de didactiek van systemisch – dialogische procesbegeleiding centraal, het is geen vervanging van therapie of een plek waar je vooral persoonlijk werk kunt doen. In die zin kijken we met elkaar, vooral, of dat goed mogelijk is, of dat er wellicht ook iets anders nodig is. Als wij daar vragen over hebben, bespreken we dat open met elkaar.

De leergroep oefent actief met elkaar, brengt daarin ook eigen vragen en thema’s in, maar het leren begeleiden van  systemisch dialogisch werk met opstellingen heeft voorrang boven het persoonlijke werk.

2.    Kan ik ook aan het leertraject deelnemen voor mijn eigen persoonlijke ontwikkeling, ook als ik niet van plan ben om opstellingen te gaan begeleiden?

Deze opleiding is wel degelijk een bijzonder rijke plek, om gevoed te worden, om geïnspireerd te raken, om nieuwe inzichten te krijgen in jezelf, in je leven, in wat je nodig hebt en waar je hart naar uit gaat. Daarom is het, ook als je niet van plan bent om werkelijk met opstellingen in groepen te gaan werken, voor veel mensen een goede reden om toch mee te komen doen, en wat ons betreft is dat prima!

In eerdere Jaaropleidingen die we gaven, was dit voor een groot deel van de deelnemers het geval.

Het is een opleiding die voor het leven in het algemeen en voor relaties en gezondheid in het bijzonder veel nieuwe impulsen oplevert. Dat neemt niet weg dat de opleiding zelf absoluut gericht is op de dialogische begeleiding van opstellingen, met en zonder representanten, en dat is dan ook wat we oefenen. Het professionele aspect staat in het middelpunt. Persoonlijke ontwikkeling zou je kunnen zien als het onlosmakelijke bij-product daarvan, staat daarmee op de tweede plaats, maar is niet minder indrukwekkend.

3.    Als ik elders al met opstellingen ervaring heb opgedaan, (hoe) kan ik dan instappen in dit traject, of moet ik het toch helemaal van het begin af aan volgen?

Nee, we verwelkomen andere voorkennis en ervaring en erkennen het als compensatie van bepaalde delen van het traject. Wel is belangrijk, dat je een goede interesse voor het expliciet dialogische aspect van onze manier van werken hebt, dus als je veel opstellingservaring elders hebt opgedaan, maar nog weinig van dialoog weet, zullen we met je zoeken naar een goede manier om ook daarin een goede basis te krijgen. Dat bespreken we per persoon. Dus als je denkt dat je met je ervaring en achtergrond bepaalde delen kunt overslaan, laat het ons dan weten, dan kijken wij wat aangerekend kan worden.

4.    Kan ik na dit leertraject ook met familieopstellingen werken? Of heb ik dan nog extra opleiding nodig?

Na dit leertraject heb je in totaal 16,5 dagen kennis en ervaring met dialogisch opstellingenwerk opgedaan, en bent daardoor goed voorbereid om te beginnen met het werken met systemische-opstellingen. In het systemisch – dialogisch werk richten we ons op het verbeteren van relatiekwaliteit; familiedynamiek neemt een belangrijke plek daarin in. Daarom is het een goede start om ook met familieopstellingen te beginnen. Natuurlijk is dit leertraject, net als elke andere opleiding in het systemisch en ook in het dialogisch werk dat is, een vertrekpunt, een begin… en daarom is het nodig om doorgaand te blijven leren over dit intrigerende werk. Dat geldt echter voor ons allemaal.

Marjon Bremer (logopedist-stottertherapeut)

'De opleiding biedt de mogelijkheid om de tijd te nemen voor je eigen leerproces en biedt het je de kans om kennis te maken met je pijnpunten en patronen. Zo leerde ik dat het belangrijk blijkt voor mij om mijn gevoel serieus te nemen, waar zit de weerstand, en waar komt die vandaag. Wat zegt mijn gevoel? De tijd nemen, even durven wachten in plaats van direct te reageren. Wat gebeurt er in mij, en wat is van de ander.

Het was verrijkend om zoveel te kunnen oefenen met het opstellen en te leren van opstellingen van anderen. Het is een vooral een heel praktische opleiding waarbij je inzicht krijgt in je eigen therapeutschap door zelfreflectie en door de reflectie vanuit de groep.'

C.B. (logopedist)

'De opleiding vond ik zeer prettig om te ondergaan. De opleiders zijn zeer sterk in het creëren van een warme, veilige leeromgeving. Iedereen kon daardoor zijn eigen leerproces volgen, wat meer resultaat heeft, dan een strakke eindstreep trekken. In mijn behandelingen zet ik steeds meer dialogische principes in, maar ook stel ik vaker systemische vragen.'

V. (logopedist, ademtherapeut en coach)

'Ik ben enorm enthousiast over het opstellingen werk en wilde de opleiding vooral voor mijn eigen ontwikkeling doen. En nu blijkt dat ik er regelmatig gebruik van maak in mijn werk. Het is dus een mooie vorm van zelfontwikkeling én het leren van praktische vaardigheden voor in de praktijk.

Ik voel me als logopedist maar ook als coach veel sterker en breder opgeleid en ik kan breder kijken naar mensen en hun vragen aan mij. Het maken van verschillende opstellingsvormen tijdens de opleiding heeft mij veel kennis, vaardigheden, zelfontwikkeling en ervaringen opgeleverd die als tools in te zetten zijn in mijn behandelingen. Opstellingen maken is voor mij een super fijne en speelse manier van onderzoeken en begeleiden geworden in mijn behandelingen met volwassenen. Het dialogische stuk in de opleiding is voor mij gericht op hoe je ook nog anders kan reageren in verschillende situaties dan je misschien tot nu toe altijd gedaan hebt. Deze manier van werken geeft mij nu energie zelfs in moeilijke situaties in behandelingen die ik anders als uitputtend ervoer.'